Afgelopen zondag rondde ik mijn manuscript met als (werk)titel ‘LISA, niet alle kleine meisjes worden groot’ af en stuurde het naar mijn redacteur. Het was alsof er een gewicht van minstens tien kilo van me afviel en heel langzaam kreeg ik een gevoel alsof ik vakantie had.
Dat heeft enerzijds te maken met de inhoud van mijn manuscript, maar daar wil ik het nu niet direct over hebben, en anderzijds met het traject dat ik doorlopen heb om te komen waar ik nu sta.
In dit blog neem ik je mee naar mijn schrijfreis.
Geschiedenis
De wens om een boek te schrijven ontstond tijdens mijn werk voor de patiëntenvereniging NEE-eten die ik, samen met twee andere ouderstellen, in 1997 oprichtte.
Als contactpersoon hoorde ik veel schrijnende en herkenbare verhalen. Ouders voelden zich vaak eenzaam in hun strijd om hun kind te leren eten. Hoe mooi zou het zijn om de verhalen te bundelen tot een boek, zodat de impact op het gezinsleven meer bekendheid zou genieten.
Het liep helaas anders. Lisa kwam, toen ze nog maar net vijf jaar was, vrij plotseling te overlijden en twee jaar later nam ik, tijdens een symposium met meer dan driehonderd (para)medici, afscheid van NEE-eten. Het idee voor een boek belandde in de ijskast.
Totdat ik vijf jaar geleden, tijdens het 20-jarig jubileum aanwezig was om dit, als medeoprichter, te vieren.
Opnieuw luisterde ik naar ouders die in een emotionele achtbaan terecht waren gekomen. Ondanks er jaren verstreken waren, was de emotie van de ouders nog steeds hetzelfde: verdriet, machteloosheid, uitputting, het niet weten hoe nu verder…
Nog steeds was de behoefte aan (h)erkenning groot.
Een zaadje werd gezaaid. Het boek moest er komen, hoe dan ook. Alleen besloot ik dat het Lisa’s verhaal moest gaan worden.
Voorbereiding
In 2020 volgde ik diverse schrijfscholingen, die door de pandemie helaas alleen online gegeven werden. Desalniettemin was het leerzaam en gaandeweg merkte ik dat mijn schrijfsels beter werden.
Ook abonneerde ik me op het vakblad Schrijven Magazine, dat boordevol staat met goede tips. Daarnaast verdiepte ik me in diverse boeken over hoe je dat nu het beste kunt doen, een boek schrijven over (een deel van) je leven.
Tot slot deed ik research naar de behoefte van mijn verhaal. Hoeveel boeken zijn er al met het thema dat ik erin wilde verwerken en hoe zijn die geschreven. In de eerste of derde persoon? In verleden of tegenwoordige tijd? Wordt er veel verteld of zijn er ook dialogen toegevoegd.
Gaandeweg vormde zich in mijn hoofd een beeld hoe ik het wilde gaan vormgeven.
Het begin
Met behulp van het boek Zo doe je dat, je levensverhaal schrijven van Brenda van Es, vormde ik ‘een kapstok’ met zeven takken. Dit werd de basis voor mijn verhaal.
De stapels dagboeken die ik volschreef haalde ik uit het stof en ik las ze stuk voor stuk door. Op plaatsen waar bruikbaar materiaal stond, plakte ik een memo. (En geloof me, in het begin vind je alles bruikbaar. 😊)
Het was tijd om te beginnen. Ik creëerde een eigen cosy plekje in huis.
Naast mijn bureau met mijn laptop, staat hier ook een klein bankje met een heerlijke, zelf gehaakte deken, en zachte kussens. Als ik tussen het schrijven door iets wil opzoeken of filmmateriaal wil bekijken, kan dat dus.
Op de plank aan de muur, boven me, plakte ik een A4-tje met de uitspraak die Nanda Huneman doet in het boek, Spelen met je leven.
SCHRIJF DE EERSTE VERSIE VOOR JEZELF
Eerste schrijfronde
Driekwart van het eerste manuscript schreef ik in vier maanden tijd. Zonder bovenstaande mantra was dat never nooit gelukt. Aangezien ik nogal perfectionistisch ben voor mezelf is het niet snel goed genoeg.
Tijdens deze eerste schrijfronde heb ik drie zeer waardevolle coaching sessies gehad van schrijfster Sietske Scholten. Gaandeweg kreeg ik meer inzichten in het ‘show, don’t tell gebeuren’ en andere gebruikelijke ‘schrijfregels’. Steeds beter lukte het om hoofdzaken en bijzaken te scheiden en alle losse flodders met elkaar te verweven tot een geheel.
Tweede schrijfronde
Nadat ik het verhaal, dat nog steeds maar voor driekwart klaar was, als een kaas op de plank had laten rijpen, besloot ik om opnieuw te beginnen en mijn opgedane kennis erin te verwerken.
Complete scènes werden geschrapt, iets wat ik een jaar ervoor niet voor mogelijk had gehouden. Hoe kon je iets in de prullenbak gooien waar je zoveel werk aan had besteed, dacht ik toen nog. Maar het kan. Sterker nog, het moet als je jouw verhaal beter wil maken.
Al snel merkte ik dat het herschrijven best wel een dingetje was. Ik schreef nu immers niet meer voor mezelf maar voor de lezer en dat moest, in mijn ogen, meteen perfect. Precies zoals het hoort.
Daarmee maakte ik het voor mezelf niet bepaald gemakkelijk. Maar de drang naar perfectie was niet het enige wat me weerhield om flink door te pakken.
Marketing
Wat ik ook nogal een ding vond is de theorie dat je met marketing kunt (lees: moet) starten, nog voordat je klaar bent met schrijven. Tussen het schrijven en werken door, jaja, soms werk ik ook nog, volgde ik verschillende Webinars, luisterde podcasts en sloot me aan bij diverse FB-schrijfgroepen. Ik leerde heel veel, dat moet gezegd worden, maar het zorgde er ook voor dat ik mijn aandacht moeilijker bij mijn manuscript kon houden. Achteraf vraag ik me dan ook af of ik er goed aan heb gedaan om me hier al op te focussen
Proeflezers
Inmiddels was ik ruim vijftien maanden verder en hier en daar werd gevraagd wanneer het boek uit zou komen. Ja, dat begon ik mezelf ook steeds vaker af te vragen. Heel eerlijk had ik gehoopt het hele gebeuren al lang af te hebben. Nog steeds bevatte het manuscript nog maar driekwart van het verhaal en was het laatste deel, waar ik stiekem als een berg tegenop zag, niet geschreven. Wat was wijsheid? Door ploeteren of zou ik alvast proeflezers inschakelen, zodat ik in ieder geval de bevestiging kreeg dat ik op de goede weg zat.
Ik besloot het laatste en benaderde enkele proeflezers met de vraag of ze het eerste deel wilden lezen. Om een deel van mijn verhaal weg te sturen, voelde enorm spannend. Maar het moest, wilde ik verder kunnen met het laatste stuk.
Derde schrijfronde
Gelukkig was de feedback positief. Dit gaf me de motivatie die ik op dat moment keihard nodig had om door te gaan.
Eén proeflezer opperde om het verhaal te herschrijven in tegenwoordige tijd.
Aanvankelijk was ik begonnen in tegenwoordige tijd, maar na enkele hoofdstukken liep ik gigantisch vast. Ik herschreef het in verleden tijd en vervolgde het verhaal in deze tijdsvorm.
Het voorstel zette me echter aan het denken. Zou ik alles omzetten naar tegenwoordige tijd? Maar ik had al bijna 70.000 woorden geschreven. Dat zou een mega klus worden.
Nadat ik enkele hoofdstukken omgezet had, en erachter kwam dat ik het eigenlijk best leuk werk vond én dat het manuscript er beter van werd, besloot ik ervoor te gaan.
Opnieuw kwam het hele verhaal voorbij. Hier en daar scherpte ik het geheel nog wat aan, schrapte dubbele woorden of voegde iets toe. Binnen twee weken doorpakken was ik klaar.
Redactie
Inmiddels was ik in contact gekomen met een redacteur waarmee ik een klik had. Sabine Mourits van Tekst in Detail levert goed werk en ik besloot om haar een proefredactie te laten doen over duizend woorden. En wow, ik was aangenaam verrast door haar bevindingen. Ze let werkelijk op alles en geeft dit op een fijne opbouwende manier weer.
We planden een datum dat ik het hele manuscript zou aanleveren en daarmee werd de deadline geboren. Er was geen ontkomen meer aan, het laatste deel moest geschreven worden, en wel in krap zeven weken tijd.
Slot
Waar ik dacht met zo’n vijftien duizend woorden klaar te zijn, kwam deze perfectionist bedrogen uit. Het voelde niet goed. Het voelde afgeraffeld. Tijdens het lezen voelde het laatste deel anders dan ervoor.
Uiteindelijk schreef en herschreef ik ruim dertigduizend woorden. Mijn werk als kraamverzorgende had ik on hold gezet, net zoals mijn leven. Dagen, weken verbleef ik in mijn schrijfhok. Het manuscript moest af. En wel op een manier dat ik er tevreden over zou zijn en ik mijn boekenkind met een goed gevoel weg kon sturen.
Dat is dus afgelopen zondag gebeurd.
Wil jij ook een boek schrijven, of werk je aan een artikel of een (kort) verhaal? Ik hoop van harte dat ik je met dit blog inspireer om niet op te geven, maar om door te gaan, met jouw doel voor ogen.
Heel veel succes!
Reactie plaatsen
Reacties